Web Site Yapılarının Görsel Yapısı ve Web Tasarımında Okunabilirliğe Etkisi

Web sayfalarında bilginin görsel olarak nasıl organize edileceğine karar verebilmek için kullanıcıların gördüklerini nasıl anlamlandırdıklarının bilinmesi gerekir. Tanıdık olmayan bir bilgi sunumuna bakıldığında, ilk olarak nesneler arasındaki benzerlik ve farklılıklar fark edilir. Bu, bilginin anlamlı kategorilere ayrılmasını sağlar. Kullanıcıların bir sayfa üzerindeki bilgileri nasıl anlamlı hale getirdiğini açıklayan pek çok prensip vardır. Bu prensiplerden bazıları şunlardır:

Yakınlık:

Diğer elemanlardan uzak olarak birbirine yakın olarak yerleştirilmiş elemanların bir grup olarak algılanması.

Benzerlik:

Aynı büyüklük, renk, şekil, doku ve yöndeki elemanların birbirlerine uzak da olsalar görsel olarak grup olarak algılanması.

Süreklilik:

Birçok eleman arasındaki fark sadece temel bir farksa (mesela farklı büyüklükteki daireler) bunların görsel olarak gruplanması. Kapalılık: Daha büyük ve basit formlar oluşturmak için elemanlar arasındaki boşlukların doldurularak gruplanması. Bu prensipler doğrultusunda kullanıcıların görsel bilgiyi gruplama eğilimleri vardır.

Görsel algı, geçmişteki deneyimler ve bilgi birikiminden etkilenir. Tasarım yaparken tasarımcıların, kullanıcılar ve onların deneyimleri üzerine odaklanmalarının sebebi budur. Örneğin bir bağlantı üç boyutlu bir düğme olarak konulduğunda, ona tıklama eğilimi vardır. Kişilerin görsel elemanları nasıl grupladığını bilmek, bilginin web sayfalarında anlamlı gruplar halinde organize edilmesini sağlar. Bunlar içerikler, bunlar bağlantılar gibi farklı öğeler ayırt edilir.

Objeler arasındaki görsel yakınlıklar önemli olduğu gibi iki obje arasındaki görsel karşıtlık da önemlidir. Görsel karşıtlık bunların görsel özelliklerindeki farklılığın miktarıyla ilişkilidir. Daha fazla karşıtlığı olanlar daha ilgisiz gibi algılanırlar. Örneğin bir web sayfasında iki metin bloğu birbirlerinden görsel olarak çok farklılaştırılırsa bunlar okunmadan farklı şeyler anlattığı düşünülür. Görsel ilişkiler ayrıca elemanların yerleşimleriyle de oluşturulur. Beyaz bir alan üzerinde tek başına duran bir obje, diğer elemanlarla çevrili olduğu sunumundan daha etkilidir. Veya iki eleman birbirine çok yakın olduğunda ilişkili oldukları hissini yaratırlar.

Web sayfalarında kullanıcıların dikkatlerini çekmek için görsel bir hiyerarşi oluşturulmalıdır. Bu, sıra ve denge hissi uyandırır. Başka bir deyişle bir web sayfasının bir başlangıcı ve sıralı bir şekilde ulaşılan bir sonucu olmalıdır. Bu da görsel hiyerarşiler yaratılarak gerçekleştirilir. Elemanların görsel hiyerarşide belli bir ayırt edilebilme sıraları olmalıdır.

Web sayfaları hazırlanırken dikkat edilmesi gereken diğer önemli bir konu da sayfa boyutlarıdır. Sayfa boyutlarına karar verilirken farklı çözünürlükteki monitörlerde sayfaların görüntülenebileceği hesaba katılmalı ve ona göre karar verilmelidir.

Çok geniş ve uzun sayfaların tamamı görüntülenemeyeceği için böyle yapılarda önemli elemanların görüş alanından çıkma riski vardır. Görüldüğü gibi web sayfalarının doğru yapılandırılmasının, belirli hiyerarşiler ve görsel dengeler oluşturulmasının sayfaların okunabilirliği üzerinde büyük etkileri vardır. Bu da elemanların farklı şekillerde bir araya gelmeleriyle gerçekleşir.

Etiketler: ,